Terug
‘De wereld doet het al’

‘De wereld doet het al’

De realiteit nodigt ons uit, ze laat zich kennen. Donderdag gaf Erik Borgman op de Radboud Universiteit een minicursus studeren met 800 jaar ervaring. ‘Je deelt in de waarheid, je hebt haar niet.’

Wat een ontspanning geeft dat, naar de wetenschap kijken op de manier die theoloog en lekendominicaan Erik Borgman presenteerde tijdens het lunchgesprek op 21 april, in de koffiehoek van de bibliotheek van de Radboud Universiteit Nijmegen.

Ontspannend is het om in te zien dat kennis niet veroverd moet worden op de werkelijkheid. Kennis ontstaat als we, denkend en handelend, ingaan op de realiteit die ons voortdurend uitnodigt op haar in te gaan. ‘Studeren is niet zelf hard werken, maar een levenslange dialoog’, zei Borgman. ‘We kunnen de wereld alleen zinvolle vragen stellen omdat we haar al kennen.’

Ontspannend is het bovendien dat anderen geen concurrenten zijn. ‘Iedereen heeft al kennis van de werkelijkheid, anders kon je niet bestaan.’

‘De echte vraag is niet: hoe komen we met ons denken bij de werkelijkheid? Maar: hoe komen we uit met al die verschillende visies? Moeten we strijden met elkaar? Of groeit onze kennis door die te bevragen en perspectieven te integreren?’

De hoogleraar publieke theologie aan Tilburg University oefende vanuit dit perspectief kritiek uit op wat op veel universiteiten normaal wordt gevonden.

prof. Erik Borgman

‘Men heeft het over kennisconstructie en het produceren van inzicht. Wetenschappers specialiseren zich zonder hun deel in het geheel te blijven zien. Soms doet men alsof de werkelijkheid chaotisch is en het van ons afhangt of er orde en waarden aan worden toegekend. Maar er is al orde, de wereld doet het al, en het heeft al waarde.’

De werkelijkheid die zich laat kennen, dat noemde Borgman het raadsel, het mysterie van het bestaan. ‘En hoe meer je weet, hoe meer je inziet dat je maar heel weinig weet’, zei hij. De werkelijkheid is nooit te doorgronden en dat je onzekerder wordt naarmate je verder studeert: dat is dus juist de bedoeling.

Na de inleiding van Erik Borgman gingen de deelnemers in twee- en drietallen met animo in gesprek over wat ze hadden gehoord en waarin dat een ander licht werpt op hun eigen studeren.

Op de achtergrond van de studietips speelden inzichten een rol van dominicanen (m/v) als Thomas van Aquino (1225-1274) en Catharina van Siena (1347-1380).

De bijeenkomst was een onderdeel van de jubileumcampagne van 800 jaar dominicanen. Een deel daarvan speelt zich op universiteiten af, want vanaf het prilste begin van de Orde zijn dominicanen naar universiteiten getrokken, om te studeren en te verkondigen.

*

Tanja van Hummel schreef op de website nieuwwij.nl ook een verslag: Neem de tijd en wees nieuwsgierig.